Óm de anger waek sjteit ein sjtökske in 't Zittesj van mich veur uch mit d'n titel: van KUL pès KULTUUR op dees site mer ouch op mien Feesbouk en op de mail van luuj die 't sjtökske op hun eige mail wille kriege.
===========================================================================
Van KUL pès KULTUUR 2021, ein sjtökske Zittesj door John HertogH
Jaorgank 6 nómmer 27 - 28 december 2021
De lètste. *
Allenej goud de krisdaag doorgekómme? Veer höbbe ’t ouch gans röstig aan gedaon. Mit de boostersjpuit in de prie, gelökkig. Gekrege in Kirchrao, in de Rodahal. ’t Waar dao goud georganiseierd. Mit lekkere kaffe.
’t Woord booster kump oet ’t Èngelsj en haet väöl ónbekènde beteikenis-se, zo wie opkikker, aanjager, kirmesattractie, mirk scootmobiel, radio-versjterker en hulpraket. Wit geer trouwens gein goud Zittesj woord veur boosterprik? Of veur lockdown? Of zulle veer ze mer neit mee gebroeke!
Haopelik blif ’t mit awd-op-nuuj sjus zo röstig es wie mit de krisdaag. Dat vuurwerkgedouns mage ze veur mich aafsjaffe. Dat laweit en dae sjtank. Ein georganiseierde seiervuurwerkshow, dao zou ich mesjiens waal haer gaon kieke, mer dan op mee es óngerhawve maeter aafsjtandj! Ich höb ouch kómpassie mit al die de COPD-patiënte en mit die erm hunj en anger hoesdeiere...
Maak ’t uch toch mer gezèllig. Wae wit waat ós nog allenej te wachte sjteit kómmend jaor. De aafgeloupe jaore ware sowieso neit zo gezèllig. Ich zoug ’t ouch aan de titels van mien sjtökskes van dit jaor 2021: geweun wiejer gaon/ gedöldj/ zeet geer ’t ouch zo muig/ soms löp ’t get doorein/ terrasse aope?/ wènne/ wo gaon veer haer?/ op waeg nao/ leich in ’t duuster...
Euveriges, es geer mien sjtökskes neit bewaard höb, geer kènt ze nog ummer tröklaeze op mien site: zittesj.jouwweb.nl ónger de kop: van KUL pès KULTUUR 2021. En sómmige sjtaon in miene bundel Alles is muigelik, wovan d’r nog mer vief bie Krings ligke! Zo genóg reklaam veur michzelf gemaak.
De lètste, sjteit baove dit sjtökske. Dat is eine zjwaore titel. Mer num ’t mer neit te zjwaor, ’t blif van KUL pès KULTUUR, ouch in 2022.
Ich
wunsj uch
ouch names Mirjam
‘ne gouwe, röstige roetsj
en ein gans gelökkig,
gezóndj en virusvrie 2022
Pès de 11e jannewarie 2022.
* dit sjtök is gedeilteilk gesjreve veur de nuje lockdown! ©John HertogH
======================================================================
Van KUL pès KULTUUR 2021, ein sjtökske Zittesj door John HertogH
Jaorgank 6 nómmer 26 - 14 december 2021
Allein mer positief.
Dat wil ich perbeiere: positief te zeen en te blieve (behawve es oetsjlaag van ‘ne coronatest natuurlik), óndanks alle negatieve dènger óm mich haer. In dit op-ein-nao-lètste sjtökske van ‘t jaor 2021 wil ich allein mer sjoon, leuke, gezèllige, positieve gedanke gaon opsjrieve. Dat heurt toch bie de Kristied, neit dan? Mesjiens vintj geer dat tuddeletut (awd Zittesj veur saai) of koekoek-einezank, zo wie miene pap zeliger dat vruiger zag, mer ich zal weier mien utesjte bès doon om eure aandach vas te hawte. Wie-t geer ’t in ein eerder sjökske höbt kènne laeze, is ós hoes intösje geseierd mit väöl (led-)lempkes. Me mót jao ouch get aan ’t miljeu doon. En de meiste kris- en nuujjaorswunsje waere ouch digitaal versjik, dao sjpaart me ouch ’t miljeu mit en de eige beusj natuurlik. Zelfs de verlanglieskes en ’t trèkke van läötjes geit via de computer. Sjus wie ’t besjtèlle vn de kedootjes. Jao, veer zeen wied vaerdig, laot Krismes mer kómme.
Ónger mien dagelikse wanjelinge door ós sjtedje woort ich fejn verrasj door de sjoon Wèntjerdruim-verseiersele in de bènnesjtad. Ouch in en boete väöl hoezer sjiene dich allewiele de krissjtarre en -buim, rendeiere en slingesj vol leich oet de wiedte taenge. Esof ze wille zègke: kiek neit zo duuster, mer lach en geneit van ós. En vanaaf de sjouwburg kik óze Teun kóntent euver zien kleine sjtad... Haopelik krig hae ouch leich!
Ich woort ouch sjoon verrasj door ein berich op mien ‘Feesbouk’ dat ich drie bundels van Peter Camps gans veur niks koosj gaon ophaole. Veur wae ‘m neit gekènd haet: Peter Camps waar eine dialeksjriever oet Lömmerich, dae väöls te vruig gesjtórve is. Mer zien gedichter blieve laeve in zien bundels. Ich höb de eer gehad óm get gedichter van häöm te mage veurdrage op Startradio, in ’t program van Dick van der Lei. Sjoon herinneringe van twee sjoon en positief luuj.
Daoróm sjloet ich dit sjtökske aaf mit ’n positief sjtökske oet zien gedich ‘‘Wèntjer’’ oet ziene driede bundel “Kal euver van alles en nog get” oet 1993 (mit toesjtömming van zien dochter) en haop dat veer ouch eine gans positieve wèntjer gaon kriege:
...ein witte daeke, dik en zach
haet de wèntjer euver ’t landj gelach
op jeder tekske lik sjnee of ies
de wèntjer is zilversjoon, neit gries... (Peter Camps)
Blief gezóndj en pès de volgende KUL pès KULTUUR op 14 december. Mit de kómplimènte, ©John
====================================================================== Van KUL pès KULTUUR 2021, ein sjtökske Zittesj door John HertogH
Jaorgank 6 nómmer 25, 16 november 2021
Leich in ’t duuster.
‘t Is alweier bekans december. Veur twee jaor nuimde veer dat nog fees-maondj. De feeste zeen d’r noe nog ummer, allein belaeve veer ze gans angesj. De 11e van de 11e höbbe veer gevierd mit ein nonnevot en ei glaas beier veur d’n tillevies. En dan kómme nog de Advent en Kristied en Awd op Nuuj. Feeste die eigelik vreude en leich mótte brènge. Sint Maerte, Sinterklaos zeen aan ós veurbie gegange, ouch ómdat veer oet de gans jónge kleinkènjer zeen. Mer de Advent en Krismes waere zeker weite gevierd! Dit jaor bèn ich al vruig begóosj mit ’t seiere: In d’n häöf achter ós hoes brenne de ledlempkes in de sjlingesj en ’t mini krisbuimke oppe taofel van zo gaw es ’t sjemert pès veer nao bèd gaon. Ouch in de vinster aan de veurkantj sjtraolt saoves ’n sjter, ein houtere krisbuimke en lantaere, alles mit ledlempkes natuurlik. Ich höb al gemirk dat dat sómmige naobere aansjtik en dat deit mich goud. In óze gank waere de luuj óntvange door de werm-witte lempkes in eine sjone gruine kriskrans. Zelfs op de ieskas brent ein sjoon leichpyramide. En de aafgeloupe waek bèn ich ouch ómgang gewaes mit ’t balkón en oetèntjelik mit de krisboum. Dat is bie ós ouch ein sjoon tradisie: ich zèt de boum op, hang de lempkes en krisböl d’rin en zèt de piek d’r baoven op. De krissjtal kump d’r veur te sjtaon, get nuuj sjtreu sjtruije en dan waere de houfrolsjpelesj gans veurzichtig oetgepak. Jeder beeldje wurt ver-wilkomp en krig zien vaste plaatsj. De sjepesj veur de keuninge en naeve hun de sjäöp, zo wie zich dat heurt. De ós en d’n aezel kort bie Maria, óm häör te verwerme. Dan waere alle lempkes aangemaak, óm te kieke of zo ouch goud verdeild zeen. Dan dènk ich weier trök aan d’n tied dat veer nog richtige kaerskes in de boum hawwe, geer wit waal, die mit die kniepesj woorte vasgezat aan de tek. Belangriek waar dat de kaerskes goud rechop sjtónge veurdat ze woorte aangesjtaoke! Ich herinner mich nog goud de paniek, wie de boum in de brandj sjtóng: gerdiene en tuin-deure aope en de ganse boum mit böl en kaerskes woort op ’t guidje gesjmete. Gelökkig is dit mer eine keer passeierd!
Dit jaor ware get väöl zjwarte läöker in de boum en höb ich nog flot ein nuuj doos lempkes gehaold. Wie ich doe oet de sjtad trök heivesj fitsde, koum ich eine trèkker mit ‘ne tròp richtige zjwarte Piete taenge, die de kènjer in de buurt koume verrasje. ’n Sjoon initiatief in deze dónkere tied. Mer ich hawt mee van kaerse, leich en lempkes; oze krisboum blif dan meistes ouch pès Leichdaag (Maria Lichtmis, 2 fibberwarie) sjtaon!
Blief gezóndj en pès de volgende KUL pès KULTUUR op 14 december.
Mit de kómplimènte, ©John
======================================================================
Van KUL pès KULTUUR 2021, ein sjtökske Zittesj door John HertogH, jaorgank 6 nómmer 24: 16 november 2021
‘t Benkske
In mien veurige sjtökske sjreef ich euver de herfsblaar en de jaorliks trökkómmende muite die me mót doon óm die weg te kriege. Oetèntjelik lök dat waal. Mien ergernis euver ’t oetblieve van de vaegwages en ’t laegmake van de kórf mit blaar höb ich op mien Feesboukpagina gezat... wie dan gereageierd wurt! Ich kreeg duumkes en smileys, sjtaekelige opmirkinge, mer ouch tips. Dat lètste waar eine link nao de gemeindepagina, wo-op de vaegdaag en ophaoldaag sjtaon. Gelökkig kèn ich mich oet mit de computer en ’t internet. Mer, zo vroug ich mich aaf: al die luuj die geine computer höbbe, die geine sjlummefoon höbbe of gein gezèt of anger waekblaad in de bös kriege. Zelf höb ich al maonje lang gein tweewaekelikse Mijngazet in de bös gekrege, mer dao doon ich nao gans get telefoongesjprekke ouch gein muite mee veur. Bas! Zich gruin en gael ergere dao-euver haet geinen zin. Ich sjrief ’t mer van mich aaf. Veur de laezesj die dit sjtök op hunne mail kriege en/of op ‘t Feesbouk!
Dat blaar oprume haet ouch waal ein anger nóts: me kalt dèkser mit de naobere en luuj die langs loupe. Meistes is dat gans gezèllig. D’r wurt ouch waal ’s gesjójje of gegrawweld euver zake die baeter geregeld zouwe kènne waere. En sóms haet me verrasjende ideeë. Zo heurde ich dat väöl awwer naobere neit op de heugde zeen van de publicaties van de gemeinde of de RWM, zeker es ze de aafvalwiezer kwied zeen of per óngeluk aan ‘t awd pepier höbbe mitgegaeve. Dan weite ze neit wienee dat awd pepier wurt opgehaold. Neit jederein haet ‘ne sjlummefoon mit de gemeinte- of RWM app! Emes koum op idee óm aan de gemeinde te vraoge of die behawve de gäöte en sjtraote ouch de kaanjele blaadvrie koosjte make, want op ein lödder kroepe dat doon de meeste awwere neit mee. Mer bekans jederein vinjt de buim op óze plei hartsjtikke sjoon, ouch al kènne veer daodoor gein zónnepanele op ’t daak laote zètte. Daoveur gaon ze ech gein buim weghaole! Goud sjnuie zou ouch al sjoon zeen, dènk ich.
Natuurlik wurt ouch väöl gekald euver vruiger. Dao vilt mich ein nuuj idee in: ’n bank op de plej, veur es me zich ónger ’t kalle get wilt raste..!
Aangezeen dees rubriek van KUL pès KULTUUR heisj: ein awd gedich euver ein benkske:
‘t benkske
’t benkske haet nog ein plek vrie ich kiek soms euver miene bril
en neud mich vrunjdelik oet en sjtèl dan vraoge van mien eige
doog mit ós mit, kóm zèt dich hie de bank die vilt dan aeve sjtil
bedènk dich neit, besjloet mer geit vlot wiejer dan mit leige
nuujsjierig zèt ich mich dan neier es de zón zich geit versjtaeke
en sjtèl mich veur, zo wie ’t heurt sjtaon v’r same kumend op
krieg ’n segaar, drènk ’n glaas beier eine blif nog ummer praeke
gaef ouch ’n runj , waat neme sjteurt dae haet te väöl segare op!
moele euver ‘t waer en vrouwluuj
en kwatsje euver polletik
d’r wurt gevlouk: godnondedjuu
zo hel, dat me d’r zelf van sjrik
Blief gezóndj en pès de volgende KUL pès KULTUUR. Mit de kómplimènte, ©John
=======================================================================
Van KUL pès KULTUUR 2021, ein sjtökske Zittesj door John HertogH, jaorgank 6 nómmer 23: 2 november 2021
Blaad-blaedje-blaar
Lèts lous ich óngerwaeges d’n teks: deze wage veert op gruin gaas. Ómdat ik zelf get väöl gaas gouf, dach ich te laeze: op gruin graas. Mer dat kènt natuurlik neit, ofsjoon... Dat zeen anger wages, die zeen van de gemeinte om ’t graas te sjnieje, dat ze daonao laote ligke...
Es veer ’t dao toch euver höbbe: ’t geef ouch wages die de blaar opvae-ge, zoege en soms wegblaoze, zeker in dezen herfstied. De körf veur de blaar sjtaon ouch weier hie en dao. Gelökkig laote neit alle buim tegeliek hun blaar valle. Dat lik aan ’t saort en aan ’t waer. Die körf, zo laes ich op de site van de gemeinte, zeen veur de blaar van de buim die in de openbaar ruumte sjtaon. Noe sjtaon op de plej veur ós hoes waal twelf buim en de wèndj blees ouch hun blaar op mien vaart en in miene veur- en achterhaof. Mer ich gaon de blaar van mien eige buim d’r ech neit oet sorteiere!
Die körf zeen allein veur blaar, want dao wurt kómpos van gemaak. Tek en anger aafval oet d’n haof kènne veur niks nao ’t milieupark gebrach waere. Dao make ze houtkatsjele van en die gaon nao de biomassa-centrale. Es me toch dènger d’r in sjmit, die d’r neit in thoes heure, wurt de körf weggehaold. Lèts louge dao ein paar sjnake in, mer die ware zich dao aan ’t versjtaeke! Es eine körf neit mee neudig wurt ‘r verhoes. De vaegwages waere pas ingezat es ’t ónveilig wurt, beveurbeeld op ’t fits-paad, laes ich op de gemeinte-site.
Wós geer dat gruin gaas gezuverd en gedreug bio-gaas is en gemaak wurt oet aafval, reste gruinte en fruit en mès van kui? De meiste kui hawte van gruin graas. Dan is de sirkel toch róndj, neit dan?
Ditskeer wil ich aafsjloete mit twee aw herfsgedichter van mich:
gelök blaedjes
zjwejjende sjtruuk en buigende buim blaedjes vleige mich om de ore
dekaor van ’t lèste zomersjtök story, privé en ouch de weekend
krakende tek, ze barstje en braeke ze höbbe zich flink in de haore
is dit waat me nuimp herfsgelök? bèn zo aan de beurt … wesje, knippe of sjaere?
Blief gezóndj en pès de volgende KUL pès KULTUUR.
Mit de kómplimènte, ©John
======================================================================
Van KUL pès KULTUUR 2021, ein sjtökske Zittesj, jaorgank 6 : nómmer 22: 19 oktober 2021
Euver henj en vuit en kniepe.
De vaste laezesj van dees sjtökskes weite dat veer geer wanjele. Aaf-geloupe waek ware v’r ein klein waek in de Eifel en höbbe dao weier de neudige wanjelinge gemaak.
Veer kómme al twintig jaor in dezelfde Bauernstube, wo de verzörging al twintig jaor aeve goud is. Ómdat ’t sjoon waer waar, höbbe veer zelfs get mee kilomaetesj gemaak. En dat höb ich geweite! Ómdat mien wanjelsjoon vrie sjtevig en sjtief zeen, kreeg ich de lèsten daag ein aesteroug aan de rechtervout. ’t Woort ‘n ganse rooj plek en ’t pitsjde beheurlik. Wie veer thoes ware höb ich metein ein aafsjpraok gemaak mit mien voutverzörgster (pedicure). Mer wie ich dao koum haw ich d’r bekans gein las mee van, sjus wie bie de tandjarts! (vruiger moelesjmeed of baorwórm genuimp). Ich woort gelökkig flot van de pien aaf gehólpe.
Ich kèn mich neit herinnere dat veer vruiger oots nao ein pedicure of manicure gónge. Veer gebroekde geweun ein bot sjaermetske van de pap óm de aesteruig weg te sjnieje... Dat dat ummer goud is gegange is allein gelök gewaes. ’t Gouf zelfs luuj die de naegel van de henj mit hun kniep sjoon maakde!
Z’ón kniep of knipmets haw jedere man of sjnaak vruiger in de tesj. Ich höb die van miene pap nog ummer bewaard. Zeen ‘m nog de kitsj of broen plekke oet miene appel haole. Of van ’ne tak eine houtere plug sjnieje óm de sjroeve vas te zètte. Pap haw gein lektriese baormesjien en plestik plugge. Waal ein handjbaor, hamer en (rawplug-)beitel. Al zien matriaal droug ziene nómmer: 282. Hae deig bekans alles nog mit de henj. Bie de verkennesj gebroek(d)e ze metser óm houtsjnieje te lere, tek te bewirke, fluitjes te sjnieje, aete te make en nog väöl mee. Dao kriege ze zelfs insignes veur.
Es sjnaak deig ich gaer mit aan ’t metske sjtaeke. Ein kniepke moosj op versjeije maneiere in de gróntj gewórpe waere. Es dat neit lökde kreeg hae es sjtraof pinke knage. Dan sjlouge alle sjpelesj mit de kniep drie maol op ein dun sjtekske dat op die maneier deip de gróndj in góng. De verleizer perbeierde dan dat tekske mit de tenj oet de gróndj te trèkke! Sóms woort dat letterlik: in ’t graas biete.
Noe is d’r ein actie óm de jeug hun metser en anger waopes óngesjtraof te laote inlevere. In waafereine welt laeve veer?!
Mit de kómplimènte, ©John HertogH - nómmer 23 kump op 2 november.
======================================================================
Van KUL pès KULTUUR 2021, ein sjtökske Zittesj, jaorgank 6 : nómmer 21
’n Richtige waereldsjtad !
De veurige waek zouge veer ‘de toone van Zitterd’ door Cyrille Niël in de sjouwburg, dae bènnekort Toon Hermanstheater wurt geduip. De leidjes ware prachtig en ’t verhaol góng euver ‘ne richtige Zittesje sjnaak en ein maedje oet de ‘w...w...waereldsjtad’ Gelaen. Meisterlik vertèld! Sjappoo.
Gans toevallig bèn ich dit aafgeloupe weekend nao ein richtige waereldsjtad gewaes: de houfsjtad van ós landj: Amsterdam. Eigelik neit gans toevallig, veer woorte getrakteierd op ‘n euvernachting - mit toneelveursjtèlling in ’t Bellevuetheater - in Amsterdam. Da’s gans angere kouk. Mee es 3500 hotels geef ’t dao. En bekans 180 versjillende nationaliteite. Dat heurs te en zuus te de gansen daag óm dich haer.
Wie veer ós hotel mit behulp van de tomtom hawwe gevónje en de wage in de parkeiergeraasj hawwe gezat, woorte v’r in ‘t Èngelsj óntvange! Naodat de kóffesj op de kamesj ware gezat en v’r ós de zaak ’s goud bekeke hawwe, gónge veer get aete. Mit de tram natuurlik. Dat waar lang geleje! Gelökkig lag de vruntjelikke kaertjesverkuipster ós dudelik oet wie veer ein daag-kaart koosjte gebroeke. ‘Vergaet neit óm ummer in- en oet te checke, gouf ze ós mit eine breije lach mit. Mit z’n veiere sjtónge veer namelik veur ’t lokèt, mer nemes achter ós duujde of waar óngedöljig. Ómdat ich get op miene perpluuj leunde kreeg ich ouch metein ein zitplaatsj aangebaoje! Ouch bie ’t in- en oetsjtappe gein agressie, ein en al vruntjelikheid. Veer vuilde ós richtig op ós gemaak.
D’n eesjte man dae ós in de tram aansjprouk - waarsjienlik ómdat veer Zittesj kalde – waar emes oet Midde Limburg, dae aevel al twintig jaor in de houfsjtad woonde. Hae vónj ’t fejn óm ós dialek te heure en sjprouk mit väöl leifde euver zien sjtad, mer begreep ouch dat veer ’t waal erg drök vónje! Waat wilste ouch: zaoterdigaovend in Amsterdam! Bie ’t oetsjtappe wunsjde hae ós nog ‘ne gezèllige aovond. En dat woort ’t ouch...
Nao ’t sjmakelikke dinee noume veer ‘ne angere tram nao ’t Leidseplein. Ouch in dae tram koume veer mit ein vrouw, van oorsjpróng Limburgse, aan de kal. Ze koum oet Haelder, haw in Mesjtreich en Utrech gewoond en noe al jaore in Amsterdam. Mer dialek sjprouk ze neit (mee).
Op ’t Leidseplein waar ‘t óndanks de raenge baeregezèllig. Waat ein luuj, waat ein geure en kleure. Jaomer dat veer neit lang koosjte blieve: ’t theater reip! Neit veur niks heisje mien sjtökskes: van KUL pès KULTUUR!!...
Mit de kómplimènte, ©John HertogH - nómmer 22 kump op 19 oktober.
======================================================================
Van KUL pès KULTUUR 2021, ein sjtökske Zittesj, jaorgank 6 : nómmer 20 19-09-2021
Daensdig, 21 september is de 262ste daag van het jaor. Hienao kómme nog 103daag pès ’t ènj van ’t jaor. Volges sommige luuj begint op dezen daag de herfs, mer de astronomische herfs vink meistes aan op 22 of 23 september. Bès te op dezen daag gebaore dan is dien sjterrebeeld Maagd.
Daensdig is ouch de Internationale Daag van de Vrei (vrede)! In 1981 door de VN in ’t laeve geroupe. Dezen daag sjteit in ’t teike van waopesjtilsjtandj en geweldloosheid! Al veertig jaor! Tja...
’t Is dan ouch de driede daensdig van september en dus Prinsjesdaag. Op Prinsjesdaag lees de keuning de troonrede veur, dae wie jeder jaor al veur ein groot gedeilte ‘gelek’ is. En de minister van financiën Hoekstra beijt de rieksbegreuting aan. Mit zien kufferke.
Traditie van ’t kufferke op Prinsjesdaag begoosj in 1947. Minister Lieftinck wol de eesjte rieksbegreuting nao de tweede Weltoorlog in sjtiel aanbeije. Dat deig me ouch al jaore in Engelandj zo. Hae koch daoveur bie laerhanjel Van de Broek in Den Haag ein broen laere kufferke. Ómgeraekend zou dat noe € 1,70 koste. Mit gouwe lettesj van pepier koum d’r ‘derde dinsdag in september’ op te sjtaon. Al flot woorte die pepiere lettesj vervange door goudverf. In 1957 kreeg minister Hofstra van sjtudente een nuuj kufferke, ómdat hae in dat jaor de begroting in zien eige aktetesj mit nao de Tweede Kamer haw genaome.
Dat ‘sjtudentekufferke’ is nooitsj mee gezeen. ’t Jaor d’rop woort ’t originele weier gebroek. In 1964 woort de kóffer vernuut: De Sjtaatsdrökkerie waar jaorig (150 jaor) en sjónk de nuje kóffer, gemaak van geiteperkamènt en van bènne bekleid mit blawwe zie, aan de minister. Naeve de lettesj sjteit ‘r ouch ’t waope van Nederland op.
De ganse begreuting pas al jaore neit mee in dat kufferke. In 1999 booi minister Zalm häöm aan op ein cd-rom in ein minikufferke. En in 2012 presenteierde minister de Jager häöm op ein tablet mit ‘ne Prinsjesdaag app. Wie kóm ich aan dees informatie? Óm eerlik te zeen: me lees waal ’s get. Dit sjteit (in ’t Holles) op Rijksoverheid.nl
Euveriges, eine van mien favoriete zengesj is gebaore op 21 september: Leonard Cohen. Veur de jóngere laezesj: ’t waar eine Canadese zanger, dichter en sjriever en sjreef ó.a. Suzanne, So Long Marianne en Halleluja. Van dae lètste nómmer zeen d’r mee es 200 versjeije versies oetgebrach!
Blief gezóndj en pès de volgende KUL pès KULTUUR. Nómmer 21 kump op 4 oktober. Mit de kómplimènte, ©John HertogH
======================================================================
Van KUL pès KULTUUR 2021, ein sjtökske Zittesj, jaorgank 6 : nómmer 19 07-09-2021
Op waeg nao....
Vandaag zeen de meiste legere en middelbare sjole begónne mit ’t nuuj sjooljaor. ’t Is wènne veur jederein. Wo mót ich de fits zètte. Wie mót ich nao ’t lokaal loupe? Wie is de nuuj klas/gróp/unit ? Wae zit ‘r veur, naeve en achter mich? Wie zeen de nuuj meisters, juffe, lerare en leraresse? Ouch awwesj mótte aeve wènne; meistes aan de rös in hoes! Ich kèn mich de tied van d’n aanvank nog goud herinnere, ofsjoon ich al ‘ne gansen tied neit mee op ‘mien’ sjool wirk. Via de kleinkènjer krieg ich nog väöl mit. Op aafsjtandj natuurlik.
Ein paar jaor geleje sjrief ich in miene column Kafte in de gezèt: “De zomer is veurbie. D’n eesjte sjooldaag zit ‘r weier op. Lang sjlingesj oppet fitspaad. Meistes zónger sjooltesj, mer mit ‘ne rökzak in de fitsemanj veurop. Dik van de buik, mer zónger agenda óm al ’t hoeswerk op te sjrieve. Waal ‘ne smartphone, i-pad of tablet. Jao de bótteram geit ouch nog mit, mer die kump meistes gans trök. In de sjoolkantien geef ’t jao väöl lekkesj”.
Bèn waal benuud wie dat in deze ‘laat-coronatied’ op de sjole geit. ’n Groot gedeilte van de sjoliere zeen gelökkig ouch al ingeënt.
Mer noe get angesj:
De St.Rosamaondj is ouch al afgeloupe. Höb d’r wenig van mitgekrege. Kèn mich waal nog herinnere wie ich d’n eesjte maol mit de fanfaar mit höb geloupe de Kolleberg op, nao de kapel. Bie de repetitie hawwe ze mich eesj de processiegank biegebrach. En op de zóndigmörge moch ich tösje de ervare bläözesj mit nao baove. ’t Waar daen daag zo heit! In plaatsj van ein patsj drouge veer ‘ne zjwaore kolbak, mit ploem. Ómdat ich nog neit alle meziek oet de kop koosj sjpele, en zeker neit de processiemarsj, keek ich dèks nao ’t marsjbuikske dat bie jedere sjtap op de pepiter van mienen tuba bewaog. Óngertösje vlouge wespe óm ós haer...Perbeier dan mer ’s röstig te loupe en te blaoze! Mer ’t waar toch ein sjoon ervaring. Veural es veer weier trök ware oppe Mert en de instrumènte veilig ware opgebórge... Noe sjteit de bariton sjoon gepóts in de kóffer op miene zölder te wachte op... Nae, ich kiek d’r aaf en toe ’s haer mer höb geine ammezjuur mee en loester allewiel leiver nao blaos-meziek. Sjpich mich sjtiekem op ’t WMC van kómmend jaor.
Blief gezóndj en pès de volgende van KUL pès KULTUUR op 21 september.
Mit de kómplimènte, ©John HertogH
========================================================================
Van KUL pès KULTUUR 2021, ein sjtökske Zittesj : jaorgank 6, nómmer 18 24-08-2021
Nuuts van de tuut.
Awd nuuts nuimp me ouch waal nuuts van de tuut. Vruiger woorte vösj en anger waar in aw gezètte verpak. ’t Nuuts waat me in die gezètte lous waar dan natuurlik awd nuuts. Mer... geer zeet toch zeker bliejer mit goud nuuts? Ich lous ’t op FB en in de gezèt: ’t gesjtechel euver de vastelaovend in Zitterd is veurbie. Crisis bezjwaore, bessem door de Marotte sjtóng d’r es kop baove. D’r is eine nuje Wieze Raod benuimp, mit veur de meiste Zitterder bekènde name: eine óngernummer, twee managers, eine ambtenaer, ’ne directeur, eine accountant en ‘ne marketeer. Waat ’t lètste beteikent höb ich mótte opzuike! Ich dach eesj dat ’t de man van ein marketentster waar! Geer wit waal, die bie de sjötterieje mitloupe. Dóm van mich.
’t Motto is “Door en Veur ’t Volk van Zitterd”. Dat belaof toch zeker get. De Senaat, de Auw Prinse, ’t Optochkommitee Zitterd en de Marotte zeen noe perpluuj-vereiniginge die allenej óngerdeil zeen gewaore van de koepel-club Societé Zitterd. Klink sjiek, of mót ich sjrieve ‘chique’? Laote veer haope dat de vastelaovend door dees vernujing toch ouch weier ‘vanawds’ wurt. Mer, laammaekesj blieve laammaekesj en sjtechele heurt dao ouch bie.
Ich vènj ’t waal jaomer dat de vertrókke besjtuurdere en awdgedeinde neit in de gezèt genuimp wille waere. Mesjiens haw me ze zo kènne be-danke veur al ’t werk waat ze in al die jaore veur de Zittesje vastelaovend höbbe gedaon!
Vraemp trouwes, in augustus al ómgang zeen mit de vastelaovend. Ofsjoon, mit de St. Rosa – dit jaor weier zónger publiek - woort ummer de nuje vastelaovesschlager veur ‘t sezoen gekaoze. En dit jaor dan? Van d’n angere kantj, de paeperneut van Zjwarte Piet en Sinterklaos ligke ouch al hiej en dao in de gesjefter!
Met laot ós mer eesj ‘geneite’ van de ‘zomer’vakans, ofsjoon de zón veurluipig nog wied te zuike is.
Blief gezóndj en pès de volgende van KUL pès KULTUUR op 7 september.
Mit de kómplimènte, ©John HertogH
==========================================================================
Van KUL pès KULTUUR 2021, ein sjtökske Zittesj : nómmer 17 10-08-2021
Sjleipe en sjtote.
Waat eine vraeme titel zult geer dènke. Wo haet dat mit te make? Ich koum d’r op wie ich ’n sjoon buikske in henj kreeg mit prachtige foto’s van ós Zitterd. Foto’s van de Grote Kirk, de basiliek, de Ursulinehaof, van de Mert, natuurlik van Teun, van ‘ne nonnevot, van ’t Kapittelhoes en van de Jardin d’Isabelle. ’t Buikske is oetgegaeve door Visit Zuid-Limburg. Op ’t bènneblaad sjtaon get Hollese weurd en daonaeve de ómzètting in ‘t Zittesj, Van bènnesjtad pès kómpenie en van tuutje pès kiekoet. Sjoon óm te laeze. En ouch nog dit: Kal ein bietje Zittesj mit mich en Geneit van ’t bourgondische laeve in Zitterd. Wie ich wiejer lous zoug ich eesj dat ’t reklaam waar veur óze ‘locals’. Ein sjoon buikske veur de bezuikesj van Zitterd, dat waal.
Es dialeksjriever voul mich op dat op de veurkantj Gout veur de beusj sjtóng. Ich dach dat ’t in ’t Zittesj allein mer ’t weurdje goud besjtóng. Mit ein -d op ’t ènj. Goud mit de Hollese beteikenis ‘goed’ en goud mit de beteikenis van ‘goud’. ’t Versjil zit ‘m in de oetsjpraok: es me ’t mit sjleiptoon oetsjprik is ’t goud (~) = metaal en mit de sjtoottoon goud (\) = goed. Mer waal allebei mit de eind -d gesjreve. In ganse aw buik zuus te ’t waal ‘ns es gout gesjreve, of zelfs gaut mer dat is toch ech awdvraensj. ( dat is Awdfrankisch veur awwerwèts) Eine faelder (fuitje) van de vertaler van Visit Zuid-Limburg? Bietsjke jaomer...
Es Zitterder bèn ich natuurlik ouch greutsj dat mien sjtedje tot de vief aller-sjoonste vestingsjtedjes van ós landj beheurt. Prachtig toch. Mer leifs 70.000 luuj höbbe hun sjtöm oetgebrach bie de verkeizing Allersjoonste vestingsjtad van Nederland. Wae nómmer ein wurt, wurt door de ANWB op 16 augustus bekènd gemaak. Geer zult ’t taengen dae tied zeker waal urges kènne laeze of op ein anger maneier mitkriege. Ein of vief, aevegoud greutsj.
Noe geef ’t ummer waal luuj die gèt te zeivere, eh zègke höbbe euver (de sjrief-wies van) ’t Zittesj of euver ós sjoon sjtedje. Zo lous ich dat neit alles in Zitterd zo sjoon en zuver d’r biej lik, zo wie dat op de foto’s sjteit. Da’s waor, mer este bezuik krigs, ruums te toch ouch eesj op! Of neit? Dat zeivere dat blifs te hawte, wo ’t ouch euver geit. Zelfs euver de Olympische Sjpele, wo Nederlandj teen medajes van goud gewónne haet! Goud gedaon toch?
Blief gezóndj en pès de volgende van KUL pès KULTUUR op 24 augustus.
Mit de kómplimènte, ©John HertogH
============================================================================
Van KUL pès KULTUUR 2021, ein sjtökske Zittesj : nómmer 16 27-07-2021
Wirke in de vakans?
Noe väöl luuj mit vakans zeen is ’t röstig in de sjtraote, op de pleine en in ’t park. Väöl weniger gesjreef van sjpelende kènjer en ouch weniger gebletsj van allein gelaote hunj. Die zeen mesjiens ouch waal nao ein hotel of pension.
Ouch al is de boewvakvakans hiej nog neit begoosj, toch liek ’t of d’r minder gebaord, gezaeg en getummerd wurt. De vleigmesjiene make nog ’t meiste laweit. De kènjer höbbe zös of zeve waeke vakans; gank d’r mer aan sjtaon! Ich höb ’t gelök gehad dat ich bekans aeveväöl vakans haw es ós kènjer en klein-kènjer. Veertig jaor óngerwiezer...
Es sjnaak höb ich genaote van ’t Kènjervakansiewerk in Euverhaove. Veer sjpaote ós óngerein kletsjnaat mit water, sjpeelde mit de bal, sjtruinde door de Schwienswei, gónge in de Lömmericherbósj ruiverke sjpele en boewde hutte in de kogelvanger oppe Kolleberg. Sjoon tieje ware dat
Wie ich get awwer waar góng ich vakansiewerk doon: De Sjpeurder róndj-brènge in Mille en Tudder veur ein paar guije; es ‘assistent magezienmeister’ (ich waar allein!) autobenj (ver-)sjnieje, sorteiere en oppómpe bie ’t bedrief van Jan van Cruchte oppe Leyebroukerwaeg. Bie de Philips in Euverhaove aan de loupende bandj óngerdeile inein zètte. De tèller tèlde meistes heller es de óngerdeile die ich inein gezat haw, want es de veurman neit keek gouve veer daen tèller eine raffel sjlaeg. (Es of de veurman dat neit wós!)
Later, bie de Grontmij, moosj ich óm vief oer opsjtaon óm in Dutsjlandj te gaon landjmaete. Es veer dao mit ’t wirkböske aankoume woort eesj óntbete. Daonao maetesj make en de päölkes waterpas hawte. Es vakansiewirkesj krege veer ouch vakansiebónne, wo veer niks mit koosjte doon en die veer gaer oetdeilde aan de vaste wirkesj. Die ware dao natuurlik blie mit.
Euver geldj gesjpraoke:
“Ein knepke kosde 'ne losse Miss Blanche biej Klinkesj op d’n houk. ’n Dub-beltje kreeg ich veur ’n sjoon punt op ’t rapport. Ein kwartje: heitje veur ’n karweitje, ik zout neit èns biej de verkennesj !...” (Oet Platbook 13: Geldj)
Blief gezóndj en pès de volgende van KUL pès KULTUUR op 10 augustus.
Mit de kómplemènte, ©John HertogH
========================================================================
Van KUL pès KULTUUR 2021, ein sjtökske Zittesj : nómmer 15 13-07-2021
Wo gaon veer haer?
Nog twee waeke en de kènjer zeen vaerdig op sjool. ’t Waer vuilt ouch al vakans-echtig aan, behawve dees waek dan ! Noe ich dit sjrief zeen al väöl luuj hun kóffesj aan ‘t pakke óm op vakans te gaon. Dat gun ich jederein, natuurlik, mer ze doon sjus esof d’r niks aan de handj is! En de grote vraog is: wo gaon veer haer? ( Waar dat geine vastelaoves-schlager ?)
Ós eige landj is ram vol, laes ich in de gezèt. Campings en parke höbbe nog wenig plaatsje. Dan mer nao de ‘gruin’ boetelenj. Mer die kleure van die lenj verangere ouch wie ‘ne kameleon van gruin-gael-oranje nao rood. Eine kameleon is ‘n saort aes (hagedis). Wurt dat woord aes nog waal ’s gebroek?
Ich höb intösje de coronacheck-app mit QR-codes op miene sjlumme telefoon gezat, de gael buikskes laote sjtempele bie de GGD en veur de zekerheid ouch nog de codes op pepier aafgedrök. En veur es veer nao Dutsjlandj zouwe gaon- waat ós favoriet vakantielandj is - höb ich ouch nog de Luca-app geïn-sjtalleierd. Dan houve veer op terrasse en restaurants gein formuliere in te völle, haet me mich vertèld...
Mer veer wachte toch nog mer aeve mit op vakans te gaon. Op de legere sjool van de kleinkènjer zeen al veier gróppe en hun juffrouwe en meistesj in quarantaine gesjik. Of ’t daobie blif? Ich bèn bang van neit.
Get angesj: Höb geer ouch nao de finale van ’t E.K. gekeke? La Squadra Azzurra taenge de Three Lions. Ich bèn geine kènner mer höb toch waal genaote. Eine terechte wènnaer? Óm eerlik te zeen: La Squadra Azzurra klink toch sjus get sjoner of neit?
Mer dat commentaar ónger en nao de wedsjtried! Ich sjakel meistes óm nao de Belsj, dem vènj ich röstiger en neutraler. Dat doon ich ouch es ich nao d’n Tour kiek en loester. Gein gewawwel in de ruumte mer mit versjtandj van zake. En ze mage dan röstig get wielerweurd d’r tösje sjmiete wie: asfalt-eczeem (sjaafwónj), sjaspatat, derde bal (sjteinpuis), flanelle bein, kutebieter, lekke kètting en musette gebroeke. Ein musette is trouwes bie de rennesj ’n aetestesj die in vleigende vaart mitgenómme wurt!
Blief gezóndj en pès de volgende van KUL pès KULTUUR op 27 juli.
Mit de kómplemènte, ©John HertogH
========================================================================
Van KUL pès KULTUUR 2021, ein sjtökske Zittesj : nómmer 14 29-06-2021
Wènne ?
In jedere bókse- of jassetesj haw ich waal ein zitte, z’ón blaw of wit geval. Veur de zekerheid. Bèn d’r namelik dèks genóg vergaete en doe moosj ich weier trök heivesj of trök nao de wage óm ein te haole.
’t Is waal ei bietsjke wènne, zo zónger móndjmaske, vintj geer ouch neit? ’t Hulp ouch óm de luuj baeter te herkènne en te versjtaon, mirk ich. En ’t luplaeze geit natuurlik ouch väöl baeter... En doe zuus gelökkig weier of emes kaod kik of nao dich lach.
Veurhaer moosjte goud lètte op de rumpels baove dat maske, zeen dat lachrumpele of zörgrumpele? Euver zörg gesjpraoke. Mien oma zout ummer in de zörg. Zo nuimde veer de grote leunsjtoul mit erm. Es pesjtoor op bezuik koum, móch dae dao ouch waal ’s gaon zitte. Mer mien vraog is: Kènt geer de oetsjpraok: de zörg zit/ sjteit in ’t midde? Wienee woort dat gebroek en waat beteikent ‘t ? In al mien dialekbuik kèn ich ’t neit mee vènje. Mesjiens kènt eine van mien laezesj mich helpe...
Luuj die in of mit zichzelf kalle vènj ich ummer get zielig, triestig of vraem. Meistes zeen dat get awwere of dèks verwarde luuj. Mer noe zeen ich väöl mee jónger luuj helop mit zichzelf kalle, terwiel ze allein sjtaon, wanjele of fitse. Mer ich bèn d’r achter gekómme: ze höbbe van die witte dènger zónger kaebelke in de ore. Bluetooth, draodloze eurkes of earpods, zo heisje die. En ze moele neit in zichzelf, mer zeen aan ’t telefoneiere of meziek aan ’t beloestere of zelfs mit aan ’t zènge. ’t Is toch wènne aan die witte eurkes. Mer ich bèn waal gerös gesjtèld!
Vintj geer ’t ouch zo jaomer dat Oranje verlaore haet? Gelökkig geef ’t nog mee es voetbal...Tour de France, formule 1, Olympische Sjpele...
Noe höb’ veer ouch weier get mee tied veur ószelf, de (klein-)kènjer, veur d’n haof, veur te sjrieve, veur te laeze. Bèn noe ómgang mit “De heks van Limbricht” van Susan Smit. De roman sjpeelt zich aaf in de 17e eeuw in ós eige Lömmerich. ’t Deig mich herinnere aan ’t toneelsjpel gesjreve door Herman Veugelers: De Heks van Limborgh, oppe bènneplaatsj van kesjteel Lömmerich in 1993, wie Zitterd 750 jaor woort gevierd.
Blief gezóndj en pès de volgende van KUL pès KULTUUR op 13 juli.
Mit de kómplemènte, ©John HertogH
=============================================================================
Van KUL pès KULTUUR 2021, ein sjtökske Zittesj : nómmer 13 15-06-2021
Van Oranje nao Gael.
Ich höb mich get mótte sjpouwe óm dit sjtökske op tied aaf te sjrieve, mer ich vènj: belaof is belaof. Bèn sjus trök van ein kort verblief in ós geleifde wanjelparedies. Naodat veer alletwee de twee Pfizersjpuite höbbe gehad en ouch euver de päöl mochte - want Dutsjlandj is wie ein sjtopleich van oranje op gael gesjprónge - höbbe veer de kóffer gepak en mit de richtige (?) pepiere in de tesj vertrókke nao de Eifel. ’t Is mer vief kerteier vare en toch vuilt ’t wie ein richtige vakans.
Veer höbbe ummer kóntak blieve hawte mit de eigenaer van ’t hotel -restaurant wo veer al mee es twintig jaor reigelmaotig kómme. Óm te óntsjpanne, te wanjele en lekker te aete en te drènke. Hae waar hartsjtikke blie óm ós weier te zeen en veer angesjóm natuurlik ouch. Zelfs de naobere koume aeve kieke, want die kènne die ‘zwei Limburger’ en veer kènne hun. Höbbe ós trouwes nooits es Holländer oetgegaeve of veurgesjtèld.
Veer hawwe ’t gelök dat ’t sjus wie hie, sjoon waer waar en genaote van de wanjelinge en vergezichter van die prechtige natoer. De sjpierpien höbbe v’r mer veur leif genaome. En ouch al kómme veer al zo lang dao, verloupe doon veer ós minstes einen daag. Meistes is dat neit erg, mer dits keer in die hits höbbe veer toch aeve helop gevlouk. Gelökkig haet ’t neme geheurd, want ’t leek waal esof veer de ènsigste wanjelaesj ware. Höbbe ouch get reë gezeen, mer die sjtónge meistes ónger de buim, die vónje ’t te werm. En ein vöske, midde op ’t paad, op z’ón teen maeter veur ós. Wie veer ós bewaoge waar dae jaomer genóg flot weg.
Ouch ’t vare mit de boot euver de Rursee en Obersee is ummer opnuuj ein apaarte ervaring. Esof me op de Amazone veert, zag de kapitein van de fluusterboot nogal greutsj. Of dat zo is weit ich neit, bèn nooits dao gewaes.
Wie gezag, Dutsjlandj waar van oranje nao gael gesjprónge, mer aafgeloupe zóndig waar die oranje kleur weier trök: wie Oranje van de Oekraïne wón! V’r höbbe gans allein nao de wedsjtried gekeke, nae neit mit z’n alle op de plej op ein groot sjerm, mer mit ós tweeje op ós eige kamer.
Nog ein bietsjke in vakantiesjtömming wunsj ich uch : Blief gezóndj en pès de volgende van KUL pès KULTUUR op 29 juni.
©John HertogH
===========================================================================
Van KUL pès KULTUUR 2021, ein sjtökske Zittesj : nómmer 12 01-06-2021
Sóms löp ’t get doorein.
Geer krig dit sjtökske Zittesj ein waek vruiger wie geplend. Dat kump ómdat ich tegeliek ómgang bèn mit de rubriek Ós Modesjtaal, die in de VIA van de gezèt van volgende waek kump en ouch mit ein sjtök veur in 046Sjrif deil 2. Daoróm löp ‘t mich aaf en toe get doorein.
046 Sjrif is ein buikske dat in ’t naojaor door Veldeke Krènk Zitterd Gelaen Bor wurt oetgebrach: ein buikske mit gedichter en verhaole, gesjreve door de luuj die wone of gewoond höbbe in 046 of dao gebaore zeen. Ouch geer kènt mitdoon. Thema : “Gelök zit in ein klein (b)huikske”. Waat de sjriefwies betruf: hawt uch mer zoväöl muigelik aan de de spelling 2003 veur de Limburgse dialekte, dan kump ’t ummer goud. Geer kènt eur gedichter en/of verhaole van maximaal zöshónderd weurd veur 15 juli 2021 opsjikke nao ’t adres: Chr. Kisselssjtraot 3 6131 BV Zitterd. Vergaet neit eure naam en woonplaatsj d’rbie te zètte. Geer kènt ‘t ouch maile nao veldeke zitterd@gmail.com. Zo, aaf en toe reklaam make veur ’t dialek mót toch kènne.
Euver reklaam make gesjpraoke:
Ich lous ein berich van DagjeWeg.NL mit d’n titel: “Doe een verrassend dagje Sittard!” De res höb ich aeve ómgezat: “Bezuik de sjtad van kirke, sjootsveljer en Toon Hermans... Zitterd is óngetwiefeld ein van de meist verrassjende sjtae van ós landj... bourgondiese parel... gezèllige horeca... rieke gesjichte...” Ze sjreve ouch euver Kesjteel Lömmerich, Kesjteel Obbich, kesjteelruïne Bor en Kesjteel Wolfrath en euver ’t kleinste kesjteel Casa Mia. Dao wurt me es Zitterder toch werm van.
Sowieso van aafgeloupe weekend. Ouch gister, maondig, leek ’t waal zomer. Veer höbbe weier ’s ein sjoon route geloupe: euver ’t Glanapaad nao Pater Karel en door na ’t terras van Abshaove en langs de euverzie van de baek trök nao de nuje roeiviever en ós sjtadspark. Dao zeen ze nog ummer hel aan ’t wirke. Mer ’t wurt waal gans sjoon, dènk ich.
Es geer dit laes höb ich de tweede Pfizersjpuit al in mienen erm zitte. Geef toch ein vriejer gevuil, vènj ich. En...’t is ouch fejn dat veer weier zónger gezeiver euver de päöl mage. Dat kump mich goud oet want de benzien waar bekans op en ‘t Dutsje beier ouch! ;-). Geer wit jao dat miene wage aan Dutsje benzien gewènd is en ich aan...
Pès de volgende van KUL pès KULTUUR op 15 juni.
Mit de kómplimènte, blief gezóndj. ©John HertogH
========================================================================
Van KUL pès KULTUUR 2021, ein sjtökske Zittesj : nómmer 11 25-05-2021
Terrasse aope, noe nog terrassewaer.
Höb geer ouch al van zös pès ach op ein of anger terras gezaete en get gedrónke of gegaete? Ich vónj ’t nog ei bietsjke te frisj. Mer ’t geit ‘r zeker van kómme, want veer höbbe gans get in te haole. De restaurants en kaffees trouwes ouch. Ich gun ze ’t allenej. Sjtèl uch veur, 25 graad in de sjeem of ónger de parasol. Mit ’n lekker glaas beier, witte wien of get frisj. Ich hawt allein neit van die mögke en wespe. Laes mer:
terrasterroriste mögke
ich zout lèts op ein sjoon terras ich mót ze neit
haw dao allein van wèspe las mögke in hoes
en de toeriste naeve mich zie mótte mich waal
die krege doosj, jao sjus wie ich es ze mich sjtaeke
ze hawwen ’t beheurlik werm heurs te mich vlouke
mit zjweit op blote bein en erm waat ein sjandaal
mer wie d’n ober èntjlik koum
doe vroug me lachend kouk mit roum aw mök
gevat antjwoordde de jónge sjnaak:
dat wurt vandaag neit mee gemaak
wilt geer neit leiver ’n glaas wien
of limburgs beier, sjmaak ouch fien
dat höbbe ze dan mer gedaon
en wie ze heivesj wólle gaon
hoort me nog lang hun hel gezang:
‘veur wèspe zeen v’r gaar neit bang’
wie ich ze ’sjmörges weier zoug
hawwe d’r twee ein gans dik oug
de res zout sjtilkes op ‘n bank
koum dat door wèspe of door drank?...
©John HertogH – Zwentibolddichter
========================================================================
Van KUL pès KULTUUR 2021, ein sjtökske Zittesj : nómmer 10 11-05-2021
Meivakans
Aan de drökte op de Mert kèns te zeen dat ’t weier vakans is. Ich zoug dat ’r väöl toeriste, veural mit kènjer, ós sjtedje bezuike. Es de zón effe sjient zitte de terrasse ouch flot vol. Gelökkig wurt ’t ouch drökker in de gesjefter. Mer ich doon nog aeve neit mit, wach eesj de tweede sjpuit aaf. Dan bèn ich get geröster.
Óm toch ein vakansgevuil te kriege, wanjele veer – es ’t waer goud genóg is – door en róntjelóm de sjtad. Meistal sjloete veer aaf mit ein ieske van d’n Italiaan bie de Mert. Ouch ein vakansiegevuil! Es veer dan thoes zeen, laote veer ‘s aoves meistes get kómme van eine van de ‘locals’: zo blieve veer die sjteune. En veer höbbe wenig sjpuil!
’t Pitsj mich waal dat veer neit zo mer euver de päöl kènne óm in Tudder get te haole of nao de kleindochter in Hillesberg te gaon. Miene wage is al jaore gewènd aan Dutsje benzien! En nao ’t Belsj rieje doon ich (nog) neit.
Angesjóm maag ’t trouwes waal: de Belzje en Dutsjers kómme geweun nao Zitterd en de res van de provins. Dao zou ich natuurlik ein gans sjtök euver kènne sjrieve, mer dan geit ’t euver polletik en dao bèn ich wie-t geer wit ’n bietsjke allergies veur! Alaaf Europa!
Sjtikkem kiek ich waal al oet nao ein vakans in de Eifel of in ’t Saarlandj, later in ’t jaor. En dan haol ich de aw fotoos d’r bie. “Wits-te nog dao en doe en dem? Wie zou ’t mit ze zeen?” Ich höb ze geappt en ’t antjwoord waar: “Von mir aus könnt ihr sofort kommen, aber wir dürfen das Hotel leider nog nicht öffnen. Vielleicht im July oder August”. Dat vilt taenge. Mer jao, veer höbbe in jeder geval kontak gehad. Ouch ein klein vakantie- gevuil, toch?
Ónger de wanjelinge, veural die door de sjtad, kiek ich ouch dèks ómhoog. Ich wós neit dat d’r zoväöl sjoon gevele zeen. Mit of zónger gevelsjtein. In de Lömmerichersjtraot tèlde ich d’r ein sjtök of ach. Van St. Franciscus pès der Roeden Haen en van Die Crohn pès der Morian. De muite waerd óm ómhoog te kieke... Es geer in de rie sjtaot te wachte!
Pès de volgende van KUL pès KULTUUR 2021 op 25 mei.
Mit de kómplimènte, blief gezóndj. ©John HertogH
=====================================================================
Van KUL pès KULTUUR 2021, ein sjtökske Zittesj : nómmer 9 27-04-2021
Keuningsdaag
Keuningsdaag, dao höb ich neit zoväöl mit. Waar waal oetgeneud óm op dezen daag get van mien gedichter in ’t Zittesj veur te laeze veur de luuj die mitdeige aan de wanjeling door ’t centrum en de Kollenberg. Dat veurdrage woort jaomer genóg geannuleierd door het Oranjecomité. Óm mich veur te bereije op dat ‘optraeje’ haw ich gedichter biejeingezóch in mien archief en koum ich väöl ‘aw’ gedichter en verhaole taenge.Die verwaar ich pès, jao pès wienee?
Dae Keuningsdaag... lang geleje zout ich midden op de Mert mit eine microfoon in de henj baovenop eine sjeidsrechtersjtoul óm oetlèk te gaeve bie eine demonstratie-volleybalwedsjtried van V.C.Sittardia. D’r woort daen daag nog mee gesjport: handjbal, volleybal, fitserenne, turne... Ouch ware d’r kènjersjpele ónger leiijng van vriewilligesj. En neit te vergaete de mit-oranje-pepier-verseierde fitse. Ich kal waal euver de jaore 70, dus mee es 50 jaor trök!
De lèste jaore höbbe veer mit Keuningsdaag kènne ‘geneite’ van ’t Parkfestival dat woort gehawte achter ’t awd zjwömbad aan de Viever-waeg. De zank en keihelle meziek – neit metein miene sjmaak - krege veer d’r gans veur niks bie. Dao waar ’t dèks zo drök dat veer koum van ós eige oprit koosjte wegrieje, ómdat die hawf geblokkeierd waar door feesgengesj! En ’t graas op de sjone plej veur ós hoes waar daags d’r nao verangerd in einen doorein van autobenjsjpaore. De luuj in de buurt höbbe waal – veur de euverlas – twee bónne gekrege...
Dit jaor haet ‘t Parkfestival ein aangepas pregram, lous ich in de gezèt: ein online laoterie, ein optraeje via de FB-livestream en ein gezinssjpeur- toch, wobie geer van hoes oet kènt vertrèkke. Daobie kump ouch de baovegenuimde wanjeling van ’t Oranjecomité, die vanaaf 12:00 oer sjtart bie ’t Mariapark op de Awwe Mert.
Bie Keuningsdaag heure ouch keuniklikke óngersjeijinge, de lèntjes. Ich gun ’t jederein mer vraog mich jeder jaor weier aaf woróm d’r zoväöl versjille zeen tösje die dènger. Of se noe zoväöl jaor concierge, dirigent, zenger, vriewilligster, kamerlid of minister bès gewaes ! De eine wurt lid, d’n angere ridder, d’n driede officier of nog mee... Vraemp.
Pès de volgende van KUL pès KULTUUR 2021 op 11 mei.
Mit de kómplimènte, blief gezóndj. ©John HertogH
==========================================================================
Van KUL pès KULTUUR 2021, ein sjtökske Zittesj : nómmer 8 13-04-2021
Zeet geer ’t ouch zo muig?
Ich mein dat wachte op, dat oetkieke nao... Wienee krieg ich de oetneudi-ging óm mich te laote sjpuite? Wienee gaon die terrasse aope? Wienee kèn veer weier ’s gezèllig nao de kaffee gaon? Wienee kènne veer ’s weier d’roet? Wienee kriege veer weier get mee vrieheid? ’t Hink mich eerlik gezag de vot oet!
Aaf en toe druim ich euver waat ich ‘t eesj zou gaon doon es ’t weier maag en kènt. Ein glaas beier drènke op ’t terras oppe Mert ? Italiaans of Grieks of Chinees of Frans of geweun Zittesj oetaete in ein van ós sjoon aetzake. Mit de ganse famieje of mit vrunj. Mit ‘ne gróp naobere klasjeneiere op de plej. ’n Paar daag d’r oet, nao de zee, nao de Veluwe, nao de Eifel, in ein leuk klein hotel of pension? Door Amsterdam, Kölle of Düsseldorf sjlen-tjere, zónger aovendklok, zónger 1 ½ maeter aafsjtandj te hawte, zónger FPP2 maske. En dan waer ich wakker mit ’t leidje van Cyrille Niël oet 2003: ’t Haw zo sjoon kènne zeen in de kop...
Zeet geer ’t ouch zo muig, dat gesjtechel van die politiker in de Tweede Kamer, op ’t Gouvernemènt of in de gemeinteraod ? Al dat gekónkel, die ‘verkeerde’ herinneringe, die neit naogekómme mer waal belaofde aaf-sjpraoke. Die hawf waorhede, dat gedrej d’róm hae, dat aafgaeve op je- derein, dat sjteuke óngerein ? Ouch dat hink mich de vot oet.
Gelökkig geef ’t nog mien häöfke, mit de zón op de veurjaorsbloume en oetloupende sjtruuk, de zank van de biemeize en maeldesj, de sjpelende kènjer oppe pliene en sjtraote. ’t Geef nog de Schwienswei en de Kolle-berg, de Lömmericherbósj bie ’t kesjteel, ’t Glanapaad nao ’t Liciniusmonumènt, de Hoogvlakte van de Wèndjtraak, de Sjtammender- bósj, Kesjteel Terborgh. Ich liek waal van de VVV !
Es ich dao wanjel vergaet ich soms de elenj van dees pandemie. Dat deit goud. Eigelik wil ich allein mer veuroet kieke, nao waat de zomer ós geit brènge. En haope dat mien druime oetkómme. Neit allein veur mich, mer veur ós allenej.
Pès de volgende van KUL pès KULTUUR 2021 op 27 april.
Mit de kómplimènte, blief gezóndj. ©John HertogH
(Gelökkig, zo sjus höb ich de aafsjpraok veur de 2 sjpuite kènne make...)
==========================================================================
Van KUL pès KULTUUR 2021, ein sjtökske Zittesj : nómmer 7 30-3-2021
Binsfelderhof – Bergerhof – Casino
Wie ich in 2015 bèn begónne mit dees sjtökskes van KUL pès KULTUUR, haw ich mich veurgenómme reigelmaotig ouch euver sjoon of bizunjer plekskes van ós sjtedje te sjrieve. Ich höb dat neit lang volgehawte en mee gesjreve euver anger óngerwerpe. Mer vandaag bèn ich d’t weier toe gekómme. Woróm?
Es ich in mien häöfke wirk - nou wirk - höb ich ein sjoon oetzich op ein prechtig geboew. Dao wol ich get mee van weite en höb ein en anger biejein gezeumerd en veur uch op ein rie gezat.
Vanaaf 1530 waar Heer Werner von Binsfeldt leenman van de ‘gesjlaote’ boerderie de Binsfelderhof.De heer van Born haw die boerderie aan ziene leenman gegaeve. Dae mous daoveur waal helpe mit de verdeidiging van ‘t bezit van de heer van Bor.
Pès 1650 bleef de grote boerderie in de famieje von Binsfeldt. Naodat eine brandj de hoeve verwoes haw, is me in 1620 mit de opboew begoosj.
Wo höb ich ’t euver? Euver ’t pandj dat noe Bergerhof wurt genuimd.
Baove de ingangspaort is ein taorekamer mit ‘ne veierkantje sjpits. Dat nuimde me de “Heerenkamer” ómdat de eigenaer veur en nao jachpertieje dao zeen luuj óntvóng.
In 1823 waar Joseph Damoiseaux de eigenaer en in 1837, wie Limburg bie ’t Belsj heurde, graaf A. de Cornet. Dae verhuurde de boerderie aan Godfried Delhougne dae ’t es “Buitencafé” ging exploiteiere. De landjboew vereiniging organiseierde dao biejeinkómste. Zo woort ’t geboew al flot “Casino” genuimd.
Van 1938 pès 1975 woort ‘r geboerd door de famieje Jeurissen. In 1949 haet de gemeinte Zitterd ‘t ganse complex aangekoch, óm op de gróndj róntjelóm hoezer te boewe. ’n Ganse nuuj wiek óntsjtóng, die waeges de sjtraotname wie Bernard-, Margriet-, Irene- en Marijkelaan ouch waal ‘Soestdijk’ wurt genuimp.
Nao jaore laegsjtand woort ’t geboew verkoch aan Vic Laudy Beheer. Die höbbe ’t gerestaureierd en noe in gebroek es kantoor. Allein de veurgevel is ‘origineel’ gebleve.
Saoves sjiene de lampe op dae prechtige gevel en dao geneite veer ummer opnuuj van !
Pès de volgende van KUL pès KULTUUR 2021 op 13 april.
Mit de kómplimènte, blief gezóndj. ©John HertogH
========================================================================
Van KUL pès KULTUUR, ein sjtökske Zittesj : nómmer 6 16-3-2021
Sjtömme
Ómdat ich baove de zevetig bèn maag ich veur ‘t eesj ouch sjriftelik gaon sjtömme. Ich kreeg daoveur eine dikke breifómsjlaag mit ein gans groot breifsjtömbiljèt, ‘ne ómsjlaag mit d’n teks ‘breifsjtömbiljèt’ en eine óm alles trök te sjikke. En natuurlik ein blaad mit d’n oetlèk. De sjtömpas haw ich al eerder gekrege. Eine sjtömpluspas! Gelökkig höb ich eine gouwe bril, want óm die klein lettesj op ’t sjtömbiljèt te laeze mós se gouw ouge höbbe. En väöl plaatsj óm dat biljèt oet- en inein te vawwe!
Ich höb mich alles èns goud doorgelaeze en mich ouch de tèlmesjien d’r bie gepak. Ich tèlde 31 pertieje en 1049 kandidate, wovan 59 Limburgse. Mer dat wilt natuurlik niks zègke. Ein sjtök of 10 kandidate wone (nog) in ós eige Zitterd-Gelaen-Bor. ’t Zou waal fejn zeen es d‘r mee Limburgse inbrèng in Den Haag zou zeen. Mer dat is mien meining en ein sjtömadvies houf geer van mich neit te verwachte! ’t Geef ouch nog kandidate die in New York of Beijing, Chatel-St-Denis (Zjwitserlandj) en Cagnes sur Mer (Frankriek) wone, lous ich. Waat ich daovan mót dènke weit ich nog neit.
D’r is plaatsj veur 150 luuj in de Tweede Kamer. Raekenkundig haet jedere kandidaat ein kans van ein óp zeve óm in de Tweede Kamer terech te kómme. Mer ’t tèlt natuurlik waal mit wieväöl (veurkeurs-)sjtömme emes krig. En ouch wie de keisdörpel is. Dat is ’t minimum aantal sjtömme dat ein pertie mót haole óm eine (goudbetaalde) sjtoul in die Tweede Kamer te kriege.
’t Is mich waal opgevalle dat veer väöl weniger verkeizingskraom in de bös höbbe gekrege, mer dat vènj ich neit zo erg. Heugstes veur de vereiniginge die awd pepier verzamele... Gistere kreeg ich nóg eine lies mit kandidate in de bös en wie ich góng sjtömme nóg eine! Óndanks alles: miene raod: Gank sjtömme...
Pès euver veerteen daag, dan kump weier ein nuut sjtökske Zittesj van
“van KUL pès KULTUUR 2021 ” oet.
Blief gezóndj, mit de kómplimènte, ©John HertogH
====================================================================
Van KUL pès KULTUUR, nómmer 5 02-3-2021
Wanjele
’t Waar aafgeloupe waek sjoon wanjelwaer en daodoor beheurlik drök oppe Kolleberg. De kroenekrane vlaoge jus euver. Die vleige van Noord Afrika nao Noord Skandinavië en dat zónger TomTom! Sjoon óm te zeen én te heure. Es ze trökkómme haet me ’t waal euver de kroenekrane zomer. ‘n Prachtig woord trouwes: kroenekraan. Dat deit mich dènke aan de vereiniging De Kroenekrane, ooits wènnaar van ’t Zittesj alternatief Sjöttefees, mer ouch aan Frenske van Zitterd, dae zien bundels mit gedichter zo nuimde.
De kroenekraan is 'ne sjlaag groter wie de witte ooievaar en haet 'n gries vaerekleid. De achterkantj van de kop is wit terwiel de kael zjwart is. In hun broedgebied of in hun wèntjerverblief aete kroenekrane veural grote insecte, wurm en amfibieje. Op doortrèk lanje ze op ós veljer en aete ze euvergebleve maïskorrels, grane en aerpel die zeen blieve blieve ligke. Ze make dèks flink laweit dat klink wie kroe..kroe...
Waat zouwe die kroenekrane van al die wanjelaesj gedach höbbe, vraog ich mich waal ’s aaf. Trouwes: In Japan sjteit de kroenekraan veur ein lank laeve, haop en gelök. Laote veer ’t dao mer op hawte.
Ónger ‘t wanjele vènje veer nog ummer nuuj paedjes wo get benkskes sjtaon óm te raste, get te drènke of ’n appelsien te aete. En dèks de wanjelsjtekke bekans vergaete! Euver ’t algemein vènj ich wanjelaesj vruntjelikke luuj. In ’t Zittesj zaet me ouch waal trampelaesj. Vruiger leipe veer waal wanjeltochte die georganiseierd ware door de Trampelkeu oet Sjömmert. Of door de Sparrentrippers oet Laonaoke of de Heikneuters oet Genk. Jaomer genóg mage die vereiniginge noe niks organiseiere.
Wós geer trouwes dat me vruiger taenge eine wanjelsjtek gaonsjtek zag? En dat taenge eine gäönder, ein jatsprie, ouch waal wanjelbóks woort gezag? Ich vènj dat sjoon, die aw weurd. Gelökkig waere ze bewaard in dialek- en etymologische woordebuik. De etymologie van ein woord zaet wie ’t woord óntsjtange is. In ’t Dutsj nuimp me dat Worterherkunft. Mer ich dwaal aaf. Veer ware aan ’t wanjele. Ouch bie ’t Memoriebos aan de Duustergats is ’t sjoon loupe. En dan al die sjoon name van die paedjes: Langvoorwaeg, Eeckerwaeg, Helwaeg, Sjteinpaedje. Van de Duustergats lous ich dat, jederein dae nao twelf oer sjnachs euver deze waeg koum, de waerwouf moosj drage. Dat waar eine verkleide, dae dich op de pókkel sjpróng en zich ein sjtök leit mit sjörge. ’t Is mer ein gelök dat vandaag d’n daag de aovendklok is ingevuierd...
Pès euver veerteen daag, dan kump weier ein nuut sjtökske Zittesj van “van KUL pès KULTUUR 2021 ” oet.
Blief gezóndj, mdk
©John HertogH
Reacties, op- of aanmirkinge, vraoge en ideje : zittesj@ziggo.nl
=========================================================================
Van KUL pès KULTUUR, nómmer 4. 16 fibberwarie 2021
“ Nur zesamme sin mer Fastelovend ”:
Zo de vastelaovend zit ‘r bekans op. Zónger richtige optochte en zónger träötte konkoer, zónger appelsiene sjmiete, gein maske begrave en hering biete...zuch...
Höb geer waal de vaan oetgesjtaoke en ’t hoes geseierd? En höb geer uch toch goud kènne ammezeiere?
Op televisie en radio waar gelökkig väöl te zeen en te heure, beveurbeeld Trök nao ’t Zuuje van Lex Uiting, die geweldige oet-zending/livestream van ‘t Kanón van ’t Balkón (Kamer Kanón), Radio Nonnevot in Zitterd of Radio Gaas in Urmond, de oetzendinge op ómroup Bie Os, de aw buutte op L11 Alaaf en oppe computer en de Karnavals-sitzunge op ZDF, Mainz bleibt Mainz, Jet zu laache, de Sjtunksitzung of de Bläck Fööss op WDR. D’r waor zelfs ein sjpannende Tatort-aaflevering te zeen mit de titel “Tanz-mariechen” en die sjpeelde zich aaf mit de Kölner Karneval.
“Nur zesamme sin mer Fastelovend”: Allein same zeen veer vastelaovend, dit jaor ’t motto in Kölle. Dat zou toch ouch in Zitterd muigelik mótte zeen! Wie lang is me zich aan ’t vreigele en aan ’t sjtechele euver dees sjoon traditie? De aafgeloupe jaore, maonje en waeke en daag höbbe veer toch allenej kènne mitmake wie belangriek SAME veur gans väöl luuj is. En dus: Same zeen veer vastelaovend, estebleif.
Veur de buurte, vereiniginge, veur de sjoliere, de jeug, veur de seniore thoes of in hun verzörgingshoes of in ’t krankenhoes. Veur al die peks-kesmakesj, wageboewesj, leidjesmakesj, muzikante in fanfares, (zate) hermenieje, kapelkes, nuim mer op.
Same is toch väöl sjoner es taengenein. Same zènge, sjprènge, drènke, danse, zich óngerein laammake, sjpas höbbe, dat is toch zeker vaste-laovend. Zittinge bezuike, sjatere óm buutterednesj, die kwatsj en sjaele zeiver verkoupe of emes op de hak numme, dat is vastelaovend. En die sjoon optochte, die höb geer toch zeker ouch gemis?
Ich höb dae gansen ambras hie in Zitterd nooits begrepe. Mien mam zeliger zou dao-euver zègke :’Jónges, versjtaot uch’. Geit ’t óm prestige, óm mach, óm polletik? Kènt nemes euver de eige sjeem sjprènge en zègke : Ich of veer höbbe faeler gemaak en gaeve dat toe, zandj d ‘r euver, mer noe mótte veer same wiejer en same weier de kar trèkke. Is dat zo muilik? In deze vraeme coronatied (weier veier pils Sjnebbel!), geef ’t toch zeker wichtiger zake es zich sjtechele euver vastelaovend ! Zou de nuje burgemeister daobie kènne helpe??
Dit gesjtechel haet mich en uch waal get nuuj dènger opgeleverd: ein nuut sjoon leidje van Trio Tacep: ‘Boete is ’t sjtil’, oppe wies van ‘Waat is mit oze Sjera los’, eine gans kleine mini mini- Pappegey van de Marotte van veier velkes es bielaag van de gezèt en eine digitale en nuje glossy van ’t Convent van Neit prinse: de Sjwarte Sjteek. En ein paar resepte: ein van zoervleisj, ein van hering mit unnesaus en aerpel en ein van nónnevotte.
Ich heur bie gein van de pertieje die zich stechele en höb nurges belang bie. Waal heur ich bie de grootste pertie: die van die Zitterder die geweun vastelaovend wille viere, zónger al dat gedouns. Ich weit ouch neit wae geliek haet en waat de juste oplossing is.
Mer de pertieje die ’t aangeit: Noe is d’n tied óm SAME nao ein oplossing te zuike, angesj geit de vastelaovend volgend jaor mesjiens óm weier anger sjtóm raejes neit door! Ich mót ‘r neit aan dènke!!
Ich zal noe waal de eine of de angere getraoje höbbe mit dit sjtökske en mesjiens wille sommige luuj mien sjtökskes en of gedichter gaaroets neit mee laeze noe ich dit gesjreve höb, mer ’t moosj mich van ’t hart...
Pès euver veerteen daag, dan kump nómmer 5 oet van KUL pès KULTUUR, ein sjtökske Zittesj van mich veur uch. Blief gezóndj.
©John HertogH
Reacties, op- of aanmirkinge, vraoge en ideje : zittesj@ziggo.nl
=====================================================================
Van KUL pès KULTUUR 2021 nómmer 3 2 fibberwarie 2021
Gedöldj
Waat höbbe veer neit allenej mótte misse saer de kóms van dat sjtóm virus. Te väöl óm op te nuime. Dat doon ich dan ouch neit. Behawve de vastelaovend. En noe zeen d’r luuj die ós dat ouch nog aaf wille numme!! Ich dènk gaer trök aan de tied dat ich es sjnaak mit de vastelaovend mien Indianepekske koosj drage. En later góng ich es kojboj, es broene pater, es arabier, zigeuner, es boer. In Brabant löp me de ganse vastelaovend in eine boerekeil róndj! En waat veur ein sjoon types höbbe de butereednesj ós in al die jaore neit gebrach: hulp-sinterklaos, violis, kok, chirurg, verpleger, sjoolkèndj, indiaan, supporter, pizzaverkuiper, golfer enz. Wae haet dao neit óm gelache?? Discriminatie?? Wie kómme ze d’rop?
Gelökkig zeen ze ènjtelik ómgang mit de vaccins; dao wachte veer dan mer op. Ich val ónger de grote gróp (3.000.000) van thoeswonende van 60 pès 75 jaor, dus dat doert nog aeve. Ich sjreef al ’s eerder dat ich gelökkig väöl gedöldj höb. Intösje hawte veer ós geweun aan al die corona- aafsjpraoke. Deig dat mer jederein.
Veer höbbe ós gesjpich op ’t oetgesjtèld optraeje van Cyrille Niël mit ‘De toone van Zitterd’ in de sjouwburg. Vanteveure höbbe veer ós opgewermp en oppe computer gekeke nao zien eesjte solopregram ‘De gevleugelde druimer’. Zien nuut pregram belaof ein tour d’amusement mit sjoon achtergróndjverhaole te waere. Op zuik nao de romantiek van de sjtad vertèlt en zink Cyrille ónger angere een prechtig leifdesverhaol van de Zittesje sjnaak en zien mechelke.
Mer ouch dat pregram mót sjuve, sjus wie de Krisnachmerrie van Kwebbel en Sjnebbel, wo hae ouch ein houfrol in haet.
Cyrille waar sjtadsprins van de Marotte van Zitterd. Ich höb zien motto van 23 jaor geleje nog ’s opgezóch:
‘Maak sjpas en plezeier, gaot uch neit aan de kleier. Hawt de Zittesje geis in eur bloud, dat ’t kènt broesje, ’t deit uch goud. Hawt eur mechelkes en sjnake op de heugde van vastelaoveszake. Dan blif de vastelaovend in Zitterd de sjoonste dae in Limburg sjittert.’
Jao, dae Cyrille... Wie ‘r bie mich in de klas zout, waar hae gans angesj... Mer dat vertèl ich uch later waal ‘ns. Mesjiens.
Pès de volgende nómmer van KUL pès KULTUUR 2021, op 16 fibberwarie.
Mit de kómplemènte en blief gezóndj, © JohnHertogH
==========================================================================
Van KUL pès KULTUUR 2021 nómmer 2 19 jannewarie 2021
Leifhöbberieje
Höb geer ouch – al waar ’t mer kort – genaote van de sjnee? Deig mich trökdènke aan mien jeug. In mien herinnering sjpeelde veer aldaags boete in de sjnee, pès ’t matsj waar. Noe gebroek ik de sjlei en sjneesjöp óm de neit opgeruumde blajer te verzamele! Da’s ech gein hobby van mich! Sjrieve is waal ein van mien grootste leifhöbberieje. Es ich zo ómgang bèn mit de sjtökskes Zittesj gaon ich op zuik nao sjoon weurd, zinne en gezègkdes. Zo koum ich óngerwaeg dit taege:
Meziek is de modertaal van ’t hart.
Dees oetsjpraok sjprik mich waal aan want zowaal mien modertaal es ouch meziek sjpele ein grote rol in mien laeve. Meziek en literatuur ware mien leivelingsvakke op sjool, ich zóng in ’t zangkoor van de Kweeksjool (eesj verplich, later vriewillig), Gregoriaans in ’t vruigere Michielskoor van de Patesjkirk en gouf gaer mezieklèsse oppe legere sjool. Mit wisselend sukses, euveriges.
Ouch höb ich oppe träöt geblaoze bie ein sjöttekapel (gans kort) en ein jaor of twelf bie de fanfaar van Leijebrouk. Op de zölder sjteit miene gouwe krómme bariton, te wachte op..? Mer ich loester ouch nog ummer gaer nao hafabra-meziek, nao Dixieland oet New Orleans en nao dialekgróppe wie de Bläck Fööss oet Kölle en de Schintaler oet Sjènne. En nao ós eige Baroesjko natuurlik...
Leifhöbberieje, dao geef ’t ‘r väöl van. Behawve ‘t verzamele van voetbal-plaetjes, sókkertuutjes, segarebendjes en poszegels, munte, sjelpe, pòppe, sjleutelhengesj, sjmurfe en sjoon sjtein, zeen d’r ouch luuj die aafgeknipde teennaegel of zelfs navelpluuskes ‘sjpare’. Geluif ’t of neit: ouch verzamelt me tuutjes die in ’t vleigmesjien waere oetgedeild taege lóchkrankde. Sjpietuutjes, dus. Haopelik óngebroekde! ‘t Geef veur die ‘sjpaardesj’ zelfs websites euver wie en wo me die dènger óngerein kènt toesje! Eemes oet Singapore haet op dit momènt ein record van 388 tuutjes van 186 versjeie vleigmaatsjappieje, lous ich op ‘t internet. ’t Verzamele daovan zal noe waal sjtilligke. D’r wurt jao neit mee zo väöl gevlaoge in deze vraeme tied.
Miene pap zeliger zag ’t vruiger al: ’t Geef vraem luuj op dees welt. Obelix, dae van Asterix, zou zègke: Raar luuj, die verzamelaesj!
Alles is muigelik *, mer ich hawt ‘t mer bie meziek en mien sjrieve. Óm aaf te sjloete höb ich nog get oetsjpraoke ‘geleend’: Meziek is de ènsigste taal wo-in se neit get gemeins kèns zègke. En: Ein gedich besjteit neit oet weurd, mer oet weurd én hun sjtilte. Sjoon hè. Ich wou dat ich dat zelf gesjreve haw.
Pès de volgende nómmer van KUL pès KULTUUR 2021, op 2 fibberwarie.
Mit de kómplemènte en blief gezóndj, © JohnHertogH
*titel van mien buikske
=========================================================================
Van KUL pès KULTUUR 2021 nómmer 1 5 jannewarie 2021
Geweun wiejer gaon.
Dat is waat ich mich veurgenómme höb. Geweun wiejer gaon mit mien gedichter, sjtökskes, verhäölkes in mien Zittesj. Ich zèt ’t uch op eure mail, op mien Feesbouk, in de gezèt, in buikskes en op mien websait www.zittesj.jouwweb.nl. Ouch blief ich sjrieve veur Veldeke Krènk Zitterd-Gelaen-Bor en veur Veldeke Limburg.
Ich wil uch, mien laezesj en laezeresse, bedanke veur alle gouw wunsje, die ich gekrege höb. Fejn dat mien sjtökskes door uch gewaardeierd waere.
Bie ein nuut jaor heurt ouch ein nuut saort letter: sumpel, dudelik en sjoon, ze heisj: Bahnschrift Light.
Höb geer ‘ne röstige Roetsj gehad? Veer waal. Wenig mitgekrege van vuurwerk gelökkig. Ofsjoon veer gein hoesdeiere höbbe, vènj ich ’t ummer zielig veur al die hunj en katte. De goudvösje van mien jóngste kleinkèndj höbbe d’r in jeder geval gein las van gehad, zo vertèlde ’t mich.
Veer höbbe mit z’n tweeje veur de kiekkas gezaete, sóms get gelaeze en sóms aafgewisseld mit kieke nao of make van eine lèkpuzzel van 1000 sjtökskes. (Ich höb gekeke!) Get lekkesj oppe taofel: nónnevotte (poefele) en waffele en natuurlik ein gouw flesj wien, champagne, gemeintepils oet de kraan en ei dröpke.
Anger jaore zoute veer mit de kènjer en kleinkènjer same te wachte oppe klok van 0:00 oer óm dan mitein te prooste op ’t nuut jaor. En dan allenej belle en appe mit femieje en vrunj, die dat op ’t zelfde momènt gónge doon! Ouch dat kump weier trök, dao bèn ich van euvertuug.
Veer zeen ouch nemes gaon verrasje dit jaor. Haopelik kriege v’r gaw die sjpuite taenge dat verrèkdese virus en kènne dan weier awwerwèts geneite van femieje, naobere, vrunj en kènnisse. Ich blief positief en bèn ein gedöldig minsj…
Waat betruf mien sjtökskes Zittesj van mich veur uch: ze kómme dit jaor óm de anger waek wie ich uch al sjreef. Ich zou ’t sjoon vènje es geer bie uch reaksies èns zou sjrieve euver waafer óngerwerpe geer gaer wilt laeze. Mesjiens lök mich dat dan aaf en toe waal. Mer ich doon uch niks belaove!
Beveurbeeld: de Nuujjaorsbreif: Op de eesjte daag van ’t nuje jaor - sjtaon ich hie mit mien wunsje klaor - mit twiefel of ich ’t zou doon - razel ich hie noe in mien sjoon… Mit dit soort breive verrasjde de kènjer hun (groot-)awwesj en paetesj en maetesj op Nuujjaorsdaag. Meistes góng ’t op riem en woort de brief helop gelaeze Nao de bèste wunsje veur ’t nuje jaor woort geklatsj en kreeg ’t kèndj ein (klein) kedoo. Veural op ’t Belsj is dees traditie bekènd. Op de legere sjole woort ‘r väöl aandach aan besjteed. Mer ouch volwassene sjreve nuujjaorsbreive.
Ich bèn benuud of geer dees traditie kènt of dao nog herinneringe aan höbt. Laot ’t mich weite. (Höb ich metein ei sjtökske veur volgend awd-op-nuut!)
Pès de volgende “Van KUL pès KULTUUR 2021”, daensdig 19 fibberwarie.
Mit de kómplemènte en blief gezóndj, © JohnHertogH
'
Maak jouw eigen website met JouwWeb